Ngành sản xuất gạch ốp lát Việt Nam hiện đang đứng trước nhiều cơ hội lẫn thách thức. Với 83 nhà máy và tổng mức đầu tư lên tới 4 tỷ USD, ngành này đã từng phát triển mạnh mẽ, đóng góp lớn cho thị trường xây dựng trong nước. Tuy nhiên, những năm gần đây, do cung vượt cầu và sự cạnh tranh gay gắt từ sản phẩm nhập khẩu, ngành đang gặp nhiều khó khăn cần được tháo gỡ.
1. Tổng quan về ngành sản xuất gạch ốp lát
Việt Nam là một trong những quốc gia có nền công nghiệp sản xuất gạch ốp lát phát triển mạnh. Hiện cả nước có 83 nhà máy sản xuất với tổng công suất thiết kế đạt 831 triệu m² mỗi năm. Trong đó, gạch ceramic chiếm tỷ trọng lớn nhất với 57 nhà máy và công suất 600 triệu m²/năm, tiếp theo là gạch granite với 21 nhà máy (200 triệu m²/năm), và 5 nhà máy gạch cotto (31 triệu m²/năm). Tổng mức đầu tư vào các nhà máy này lên tới 4 tỷ USD, chủ yếu từ vốn ngân hàng trong nước và nguồn vốn nhà nước.
Giai đoạn trước năm 2020, sản lượng gạch ốp lát của Việt Nam liên tục tăng trưởng, đạt đỉnh vào năm 2018 với 602 triệu m², chiếm 4,6% sản lượng toàn cầu và đứng thứ 4 thế giới. Tuy nhiên, sự phát triển này đã chững lại sau đại dịch COVID-19, khi thị trường bất động sản trong nước gặp khó khăn và nhu cầu xây dựng suy giảm.
2. Thách thức trong ngành sản xuất gạch ốp lát hiện nay
Dù có công suất thiết kế lớn, nhưng từ năm 2020, các nhà máy chỉ hoạt động ở mức 50 – 60% công suất. Cụ thể, năm 2023, sản lượng sản xuất chỉ đạt 360 triệu m², tương đương 45% tổng công suất. Nguyên nhân chính là sự sụt giảm của thị trường xây dựng và sự thiếu hụt các dự án bất động sản lớn.
Thêm vào đó, chi phí sản xuất ngày càng tăng do giá nguyên liệu đầu vào như than và điện liên tục leo thang. Trong khi chi phí nhiên liệu than chiếm tới 30% và điện chiếm 8 – 10% chi phí sản xuất, việc tăng giá các yếu tố này khiến doanh nghiệp đối mặt với áp lực lớn. Tuy nhiên, giá bán sản phẩm không tăng tương ứng, làm giảm đáng kể lợi nhuận và khả năng tái đầu tư.
3. Cạnh tranh gay gắt từ gạch nhập khẩu
Thị trường gạch ốp lát trong nước đang phải đối mặt với sự cạnh tranh khốc liệt từ các sản phẩm nhập khẩu, đặc biệt là từ Trung Quốc và Ấn Độ. Trong giai đoạn 2022 – 2023, giá trị nhập khẩu gạch ốp lát vào Việt Nam lên tới 100 triệu USD, tăng 66% so với năm 2021. Đáng chú ý, nhập khẩu từ Ấn Độ chiếm hơn 50 triệu USD, tương đương 1.200 tỷ đồng. Điều này đã tạo áp lực lớn lên các doanh nghiệp nội địa, buộc họ phải cải tiến sản xuất để nâng cao khả năng cạnh tranh.
Bên cạnh đó, chất lượng và giá thành của gạch nhập khẩu thường khá hấp dẫn, khiến người tiêu dùng có nhiều lựa chọn thay thế. Điều này càng làm cho thị trường gạch ốp lát trong nước trở nên chật vật hơn, đặc biệt khi lượng cầu giảm mạnh do thị trường xây dựng gặp khó khăn.
4. Giải pháp và hướng đi cho ngành sản xuất gạch ốp lát
Để vượt qua thách thức, các doanh nghiệp cần tập trung vào việc nâng cao chất lượng sản phẩm và cải tiến công nghệ sản xuất. Việc đầu tư vào dây chuyền sản xuất hiện đại, thay thế các thiết bị lạc hậu là điều cần thiết. Đồng thời, cần tối ưu hóa chi phí nguyên liệu đầu vào, tìm kiếm các nguồn năng lượng thay thế để giảm áp lực chi phí.
Bên cạnh đó, các doanh nghiệp cũng cần phát triển các dòng sản phẩm có giá trị gia tăng cao, hướng tới xuất khẩu và đa dạng hóa thị trường tiêu thụ. Các chính sách hỗ trợ từ nhà nước, như ưu đãi về thuế hoặc lãi suất, cũng đóng vai trò quan trọng trong việc giúp doanh nghiệp vượt qua giai đoạn khó khăn này.
T&T cam kết đồng hành cùng các doanh nghiệp sản xuất vật liệu xây dựng, cung cấp các giải pháp băng tải hiện đại, thiết bị tách sắt chất lượng cao. Liên hệ T&T ngay hôm nay để được tư vấn và hỗ trợ tốt nhất!
Ngành sản xuất gạch ốp lát Việt Nam đang đứng trước những thách thức lớn, nhưng cũng tiềm ẩn nhiều cơ hội nếu biết tận dụng. Với chiến lược đúng đắn và sự hỗ trợ kịp thời, ngành này hoàn toàn có thể vượt qua khó khăn, tiếp tục phát triển bền vững trong tương lai.
Nguồn: Báo Đầu Tư
