Trong bối cảnh Việt Nam đang định hướng phát triển ngành công nghiệp theo chiều sâu, việc đề xuất điều chỉnh thuế xuất khẩu bột thạch anh mịn được xem là một bước đi chiến lược. Không chỉ nhằm khuyến khích các doanh nghiệp đầu tư vào công nghệ chế biến sâu, đề xuất này còn góp phần nâng cao giá trị gia tăng cho sản phẩm xuất khẩu, hạn chế việc bán nguyên liệu thô ra thị trường quốc tế.
1. Tác động của đề xuất điều chỉnh thuế xuất khẩu bột thạch anh mịn đến doanh nghiệp
Theo Bộ Tài chính, các doanh nghiệp như Công ty Premium Silica Huế đang đầu tư vào dây chuyền sản xuất hiện đại để chế biến sâu cát thạch anh thành bột oxit silic mịn (FNS và LIC), phục vụ các ngành công nghệ cao như sản xuất kính siêu trắng, kính TFT và tấm pin năng lượng mặt trời.

Tuy nhiên, hiện nay mức thuế suất 30% đang áp dụng cho các sản phẩm này chưa thực sự phản ánh đúng bản chất chế biến sâu của hàng hóa. Điều này tạo ra rào cản đối với doanh nghiệp trong quá trình cạnh tranh trên thị trường quốc tế. Vì vậy, việc đề xuất điều chỉnh thuế xuất khẩu bột thạch anh mịn về 10% là hoàn toàn hợp lý, phù hợp với các nguyên tắc phân biệt giữa sản phẩm thô và sản phẩm đã qua chế biến theo Luật Thuế hiện hành.
2. Lý do cần điều chỉnh thuế xuất khẩu bột thạch anh mịn
Một trong những yếu tố chính được Bộ Tài chính đưa ra là tính chất chế biến sâu của sản phẩm. Các công đoạn như tách bùn, tách từ tính, tách ẩm và nghiền nhỏ yêu cầu đầu tư máy móc, công nghệ hiện đại và chuyên môn cao. Sản phẩm đầu ra có giá trị kinh tế gấp 10–20 lần so với nguyên liệu thô ban đầu.
Hơn nữa, trong Quyết định 1266/QĐ-TTg, Chính phủ đã nhấn mạnh mục tiêu hạn chế xuất khẩu sản phẩm sử dụng tài nguyên khoáng sản không tái tạo ở dạng thô. Việc đề xuất điều chỉnh thuế xuất khẩu bột thạch anh mịn là phù hợp với chiến lược dài hạn trong phát triển ngành vật liệu xây dựng và vật liệu công nghệ cao tại Việt Nam.
3. Đề xuất cụ thể và cơ sở pháp lý của điều chỉnh thuế xuất khẩu bột thạch anh mịn
Doanh nghiệp kiến nghị bổ sung dòng sản phẩm mới vào biểu thuế với mô tả: “Bột oxit silic mịn có kích thước hạt từ 500 micromet trở xuống, hàm lượng SiO₂ ≥ 99,3%, FeO < 0,01%, độ ẩm ≤ 5%” và áp dụng mức thuế suất 10%.
Bộ Tài chính cũng viện dẫn Điều 10 Luật Thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu về việc áp dụng mức thuế thống nhất cho các hàng hóa có bản chất, cấu tạo, công dụng và quy trình kỹ thuật tương tự. Vì thế, việc điều chỉnh sẽ không chỉ giúp tạo công bằng trong áp thuế mà còn thúc đẩy sản xuất trong nước và thu hút đầu tư vào công nghệ chế biến sâu.

Là đơn vị chuyên cung cấp vật tư máy móc cho ngành công nghiệp, đặc biệt trong lĩnh vực sản xuất đá và bột thạch anh, T&T tự hào góp phần nâng cao chất lượng và năng suất cho nhiều nhà máy trong cả nước. Với hơn 16 năm phát triển, T&T mang đến các giải pháp toàn diện như băng tải Heesung, thiết bị lọc tách sắt TTVM, máy sàng rung TTVM, hỗ trợ hiệu quả trong việc tách tạp chất, nâng cao độ tinh khiết và giảm chi phí sản xuất.
Có thể thấy, đề xuất điều chỉnh thuế xuất khẩu bột thạch anh mịn không chỉ là điều chỉnh về mặt chính sách, mà còn là động lực thúc đẩy ngành sản xuất vật liệu của Việt Nam phát triển theo hướng công nghệ cao, tạo ra giá trị thực, gia tăng sức cạnh tranh trên thị trường quốc tế. Đây là bước đi phù hợp với xu thế phát triển bền vững mà Chính phủ và doanh nghiệp cùng hướng tới.
Nguồn: Báo Hải Quan