Trong bối cảnh thế giới đang hướng tới mục tiêu phát triển bền vững và giảm phát thải khí nhà kính, nhiên liệu sinh khối nổi lên như một lựa chọn thay thế quan trọng cho các nguồn năng lượng hóa thạch. Ngành sản xuất nhiên liệu sinh khối, đặc biệt là viên nén và dăm gỗ tại Việt Nam, đang có dư địa phát triển rất lớn, đồng thời mở ra cơ hội gia tăng giá trị nông nghiệp và lâm nghiệp.
1. Xuất khẩu viên nén góp phần nâng cao giá trị ngành nhiên liệu sinh khối
Năm 2024, xuất khẩu viên nén gỗ của Việt Nam đạt 6,03 triệu tấn, thu về hơn 805 triệu USD, tăng mạnh so với năm trước. Các thị trường lớn như Hàn Quốc và Nhật Bản chiếm tới 94% lượng xuất khẩu viên nén, chứng tỏ vai trò quan trọng của nhiên liệu sinh khối trong chiến lược cung cấp năng lượng sạch toàn cầu. Dù giá bán có xu hướng giảm nhẹ, sản lượng và nhu cầu tiêu thụ vẫn đang tăng trưởng tích cực.
Bên cạnh đó, xuất khẩu dăm gỗ – nguyên liệu đầu vào quan trọng để sản xuất viên nén – cũng tăng mạnh với trên 18,3 triệu tấn được bán ra trong năm 2024. Trung Quốc, Nhật Bản, Indonesia và Hàn Quốc là những thị trường tiêu thụ dăm gỗ chủ lực, góp phần củng cố vị thế của Việt Nam trên bản đồ xuất khẩu nhiên liệu sinh khối thế giới.
2. Đầu tư dây chuyền hiện đại thúc đẩy ngành nhiên liệu sinh khối phát triển
Tại Việt Nam, hàng loạt nhà máy sản xuất viên nén đã được đầu tư dây chuyền công nghệ hiện đại nhập khẩu từ châu Âu và Hà Lan, như Công ty CP Năng lượng Dung Quất (Quảng Ngãi) hay Công ty TNHH Biomass Fuel Việt Nam (Nghệ An). Công suất sản xuất đạt hàng trăm nghìn tấn mỗi năm, đảm bảo tiêu chuẩn chất lượng cao để phục vụ các thị trường khó tính như Nhật Bản và EU.
Hiện nay, cả nước có khoảng 350 doanh nghiệp sản xuất viên nén, trong đó có khoảng 80 doanh nghiệp tham gia xuất khẩu, bao gồm cả những tập đoàn FDI đến từ Nhật Bản và Hàn Quốc. Đây là lực lượng nòng cốt thúc đẩy ngành nhiên liệu sinh khối phát triển nhanh chóng trong những năm tới.
3. Cần chiến lược dài hạn cho ngành nhiên liệu sinh khối
Với cam kết tại COP26 về giảm phát thải khí nhà kính, việc phát triển nhiên liệu sinh khối không chỉ có ý nghĩa kinh tế mà còn mang giá trị môi trường lớn. Sử dụng viên nén thay thế than đá trong nhiệt điện giúp cắt giảm lượng phát thải CO2 theo chu trình sinh học khép kín.
Tuy nhiên, ngành nhiên liệu sinh khối tại Việt Nam đang đối mặt với thách thức thiếu nguyên liệu, khi nguồn gỗ rừng trồng và phế phụ phẩm ngày càng bị khai thác triệt để. Các chuyên gia đề xuất mở rộng nguồn nguyên liệu sang rơm rạ, trấu, vỏ lạc, bã mía, thân cây ngô… để duy trì sản xuất viên nén lâu dài. Đồng thời, cần có chính sách định hướng và chiến lược phát triển nhiên liệu sinh khối thành một lĩnh vực chủ lực trong ngành nông nghiệp và năng lượng tái tạo của Việt Nam.
Với hơn 16 năm hình thành và phát triển, Công ty T&T tự hào là đối tác cung cấp vật tư, máy móc thiết bị uy tín cho ngành sản xuất nhiên liệu sinh khối. Chúng tôi mang đến những giải pháp tối ưu như băng tải cao su Heesung, thiết bị lọc tách sắt TTVM, máy sàng rung TTVM… giúp các nhà máy sản xuất viên nén nâng cao năng suất, đảm bảo chất lượng sản phẩm theo tiêu chuẩn quốc tế. T&T cam kết đồng hành cùng doanh nghiệp trên hành trình phát triển bền vững và gia tăng giá trị ngành công nghiệp năng lượng sạch.
Với tiềm năng phát triển mạnh mẽ và vai trò quan trọng trong công cuộc chuyển đổi năng lượng sạch, nhiên liệu sinh khối đang trở thành hướng đi chiến lược cho Việt Nam. Việc đầu tư bài bản vào công nghệ sản xuất, mở rộng nguồn nguyên liệu và có chính sách hỗ trợ phù hợp sẽ giúp ngành nhiên liệu sinh khối Việt Nam bứt phá, góp phần thực hiện mục tiêu phát triển bền vững trong tương lai gần.
Nguồn: Tạp chí Kinh tế Việt Nam
